Ga je een deur, kozijn of meubel schilderen en twijfel je of ontvetten echt nodig is? Misschien lijkt het hout schoon, maar onzichtbaar vet en vuil zorgen later voor bladderende verf en doffe plekken. In dit artikel laat ik je zien hoe je hout snel en effectief ontvet, welke middelen je wanneer gebruikt en welke fouten je beter vermijdt. Je krijgt een helder stappenplan, praktische tips per houtsoort en mijn ervaring uit de praktijk, zodat jouw schilderwerk strak blijft en lang meegaat.
Waarom hout ontvetten belangrijk is
Verf hecht alleen goed op een vetvrije ondergrond. Keukenvet, handafdrukken, siliconen en zelfs poetsresten vormen een film waar verf slecht aan bindt. In mijn werk heb ik één keer ontvetten overgeslagen bij keukenkastjes. Binnen weken ontstonden glanzende plekken en begon de verf bij de handgrepen los te komen. Sindsdien is ontvetten mijn vaste eerste stap, zowel binnen als buiten, ook als het hout er schoon uitziet.
Benodigdheden
Je hebt niet veel nodig: een emmer met lauw water, een geschikte ontvetter, twee schone doeken of sponzen, een zachte borstel voor reliëf, en beschermende handschoenen. Ventileer de ruimte goed en werk met twee doeken, één om te reinigen en één om na te spoelen.
Hout ontvetten stap voor stap
Stap 1 Stof en los vuil verwijderen
Neem het oppervlak af met een droge, pluisvrije doek. Zo voorkom je dat je vuil uitwrijft tijdens het ontvetten.
Stap 2 Ontvetter aanbrengen
Meng je ontvetter volgens de aanwijzingen of gebruik een kant en klare variant. Breng het ruim aan met een schone doek of spons en werk in de richting van de nerf. Neem randen, profielen en hoeken extra zorgvuldig mee, daar hoopt vet zich vaak op.
Stap 3 Inwerken en wrijven
Laat het product kort inwerken en wrijf dan gelijkmatig over het oppervlak. Bij reliëf of ruw hout helpt een zachte borstel om in de nerven te komen.
Stap 4 Naspoelen en drogen
Spoel altijd na met schoon water en een schone doek. Dat voorkomt zeepresten die de hechting belemmeren. Droog het hout zorgvuldig en laat het volledig uitdampen voordat je verder gaat.
Welke ontvetter kies je per houtsoort
Eikenhout
Eiken bevat tannines die met water kunnen reageren en vlekken geven. Kies bij voorkeur wasbenzine of een verfreiniger op oplosmiddelbasis. Werk met een goed geventileerde ruimte en spoel licht na met een nauwelijks vochtige doek.
Hardhout
Hardhout bevat van nature meer olie. Reinig met St Marc of een mengsel van water met ammoniakvervanger en spoel grondig na. Laat het hout volledig drogen voordat je gaat schuren of primen.
Teakhout
Teak is vettig en kan ontvetten lastig maken. Gebruik een krachtige verfreiniger, eventueel aangevuld met soda of groene zeep. Werk rustig en herhaal liever een keer extra dan te hard te schrobben.
Kaal of onbehandeld hout
Ontvet kaal hout met wasbenzine of een milde verfreiniger. Zo voorkom je dat vocht te diep intrekt. Werk in de nerfrichting en laat goed drogen.
Houten vloer
Voor een houten vloer volstaat vaak schoonmaakazijn in lauw water. Test altijd op een onopvallende plek, zeker bij een bestaande afwerklaag. Spoel licht na en laat de vloer goed drogen voordat je schuurt of lakt.
Na het ontvetten wat is de volgorde
Altijd eerst ontvetten en dan pas schuren. Als je andersom werkt, wrijf je vet en vuil de poriën in. Na het ontvetten en drogen schuur je licht voor een egale, hechtende ondergrond. Twijfel je over korrelkeuze, lees dan dit advies over hout schuren en welke korrel je kiest. Breng daarna een geschikte primer aan en geef die voldoende droogtijd. Meer hierover lees je in hoe lang moet primer drogen op hout. Werk je met watergedragen aflak op bestaand schilderwerk, controleer dan of dat past bij jouw ondergrond. Bekijk ook kan acrylverf op hout.
Veelgemaakte fouten en mijn tips
Te weinig naspoelen na een zeepachtige reiniger is een klassieker. Resten belemmeren de hechting en geven doffe plekken. Werk ook niet te nat, zeker niet op gevoelig hout zoals eiken. Gebruik schone doeken en ververs je water op tijd. Vermijd terpentine als algemene houtontvetter voor schilderwerk, omdat dit een vettige film kan achterlaten. Werk rustig en systematisch van boven naar beneden, dan sla je niets over.
Veiligheid en milieu
Draag handschoenen en zorg voor goede ventilatie, vooral bij oplosmiddelhoudende producten zoals wasbenzine. Gebruik een niet pluizende doek en laat gebruikte doeken vlak uitharden om broei te voorkomen. Lever resten en doeken in volgens de lokale richtlijnen. Kies waar mogelijk voor een biologisch afbreekbare verfreiniger en spoel altijd na met schoon water.
Tot slot
Hout ontvetten is de basis voor strak en duurzaam schilderwerk. Met de juiste keuze per houtsoort, een helder stappenplan en zorgvuldig naspoelen voorkom je problemen zoals slechte hechting en bladderen. Neem de tijd voor deze voorbereiding, ontvet eerst en ga dan pas schuren en primen. Zo vergroot je de kans op een topresultaat dat er niet alleen mooi uitziet, maar ook lang meegaat.
Welk middel gebruik je het beste om hout te ontvetten?
Dat hangt af van de houtsoort en de situatie. Algemeen werken verfreinigers en wasbenzine uitstekend. Voor hardhout kun je St Marc of water met ammoniakvervanger gebruiken. Teakhout vraagt soms een extra beurt met soda of groene zeep. Spoel na met schoon water en laat goed drogen.
Moet je eerst ontvetten of eerst schuren?
Altijd eerst ontvetten en pas daarna schuren. Zo voorkom je dat je vet en vuil in het oppervlak schuurt, wat de hechting belemmert. Na ontvetten en drogen schuur je licht voor een egale basis en breng je vervolgens een geschikte primer aan.
Is terpentine geschikt om hout te ontvetten voor schilderen?
Voor schilderwerk raad ik terpentine af, omdat het een vettige film kan achterlaten die de hechting vermindert. Kies liever voor wasbenzine of een verfreiniger. Werk je toch met terpentine, spoel dan zorgvuldig na en test eerst op een onopvallende plek.
Hoe ontvet je teakhout en ander vettig hardhout?
Reinig eerst met een krachtige verfreiniger en werk in de nerfrichting. Bij teakhout kan je een oplossing met soda of groene zeep gebruiken. Herhaal indien nodig en spoel goed na. Laat het hout volledig drogen voordat je schuurt of primeert voor optimale hechting.
Moet je St Marc naspoelen na het ontvetten van hout?
Ja, St Marc is zeepachtig en kan residu achterlaten. Spoel daarom altijd na met schoon water en droog het oppervlak. Dat voorkomt hechtingsproblemen bij primer en aflak en zorgt voor een mooi, gelijkmatig schilderresultaat.
